Ջերմային էլեկտրակայաններ (ՋԷԿ)

Ջերմային էլեկտրակայաններ (ՋԷԿ) ՀրազՋԷԿ

Գրաֆիկ 1 Էներգիայի արտադրությունը ՀրազՋԷկ-ում

          ՀրազՋԷԿ-ի շինարարությունը սկսվել է 1963թ.: Սկզբնապես կայանը նախագծվել է ոչ միայն Հայաստանի, այլ նաև ամբողջ Հարավային  Կովկասի էլեկտրաէներգիայի  սպառումն ապահովելու համար: Այդ նշանակությամբ կայանը վերջնականապես հանձնվեց շահագործման 1972թ.: Կայանը բաղկացած է բլոկային և ոչ բլոկային մասերից, ընդհանուր հզորությամբ 1110ՄՎտ: Առաջին ագրեգատի թողարկումից մինչ 2014թ. հունվարի 1-ը ՀրազՋԷԿ-ը արտադրել է  մոտ 151 մլրդ կվտ/ժամ էլեկտրաէներգիա: 1990թ.-ից  պահանջարկի անկման պատճառով ՀրազՋԷԿ-ը բազային կարգավիճակից դարձել է հաշվեկշռող  և միայն XXI դարի սկզբին տեսակարար վառելիքի ցուցանիշը (372գպվ/կՎտժ) կայունացվել է սարքավորումների կազմի և ռեժիմների  օպտիմալացման ճանապարհով:

Երևանի ՋԷԿ (ԵրՋԷԿ )

        ԵրՋԷԿ-ի 50ՄՎտ հզորությամբ  առաջին տուրբոագրեգատը շահագործման հանձնվեց 1963թ. մարտի 31-ին: Տեղակայված են ТГМ-84 տիպի 420տ/ժամ արտադողականությամբ կաթսան, ПТ-60 տիպի  տուրբինը: ԵրՋԷկ-ը բաղկացած է 300 ՄՎտ հզորությամբ բլոկային մասից և 250  ՄՎտ ոչ բլոկային մասից, որը հանդիսանում է խառը տեսակի կայան:

1966թ. ԵրՋԷԿ-ը  հասել է 550 ՄՎտ հզորության: 1990թ. սկսած էներգիայի օգտագործման նվազեցման պատճառով կտրուկ նվազել  է ԵրՋԷԿ-ի էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը, որը հանգեցրել է արտադրության արդյունավետության մակարդակի  նվազեցմանը:

ԵրՋԷԿ-ի  վերոհիշյալ սարքավորումները բնութագրվում են ծայրահեղ մաշվածությամբ: 2010թ. ԵրՋԷԿ-ում շահագործման է մտցվել  230 ՄՎտ  հզորություն  ունեցող շոգեգազային էներգաբլոկ:

   «Հրազդան -5 էլեկտրակայան»

2012թ.-ից շահագործվում է  ՙՀայՌուսԳազարդ՚  ՓԲԸ սեփականություն հանդիսացող 440 ՄՎտ հզորություն ունեցող շոգեգազային էներգաբլոկը: